عملیات کربلای ۱:
عملیات تهاجمی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، علیه نیروهای ارتش عراق در خلال جنگ ایران بود که در تیرماه ۱۳۶۵ به مدت ۱۰ روز به‌صورت گسترده در منطقه مهران، استان ایلام انجام شد. این عملیات با پیروزی نیروهای ایرانی و بازپس‌گیری شهر مهران به‌پایان رسید.
هدف از این عملیات:
باز پس‌گیری شهر مهران و سلسله ارتفاعات قلاویزان و دستیابی به مرز و تأمین کل منطقه توسط نیروهای ایرانی.
ویژگی‌های منطقه عملیاتی:
منطقه عملیاتی کربلای ۱ از جنوب به ارتفاعات قلاویزان، از شمال به ارتفاعات نمه کلان کوچک، از غرب به امتداد غربی ارتفاعات قلاویزان و پاسگاه مرزی بهرام‌آباد و از شرق به جاده مهران به دهلران، در استان ایلام منتهی می‌شد.
پس از اشغال مهران، استحکامات و موانع متعددی توسط ارتش عراق ایجاد شد. در محور شمالی (جاده ایلام به مهران و باغ کشاورزی) هفت ردیف مین همراه با کانال و بیش از پنج ردیف سیم‌خاردار رشته‌ای وجود داشت. در محور میانی، حد فاصل رودخانه گاوی و جاده دهلران به مهران، به لحاظ کوهستانی بودن منطقه، استحکامات نسبتاً ضعیف بود. در محور جنوبی (ارتفاعات قلاویزان) سنگرهای کمین و در بعضی شیارها، یک ردیف سیم‌خاردار و مین وجود داشت.
نیروهای عمل‌کننده ایران:
نیروی زمینی سپاه پاسداران
توپخانه ارتش
هوانیروز ارتش
شرح عملیات:
مرحله اول: تأمین تپه‌های قلاویزان ایران تا روستای سید حسن.
مرحله دوم: تأمین جبال حمرین تا شیار میگ سوخته و تأمین روستاهای بهین بهروزان و هرمزآباد
و مرحله سوم: فتح خاکریز والفجر ۳ که از روستای فرخ آباد تا دامنه پایکوهی شمال قله ۲۲۳ قلاویزان امتداد داشت. در طرح نهایی، قرارگاه نجف نیروی زمینی سپاه، مأموریت و رزم قرارگاه را در سه مرحله به شرح زیر، تعیین کرد:
مرحله اول لشکر ۱۷ علی بن ابی طالب با ۴ گردان از تپه ۲۶۵ تا تپه ۲۰۷ قلاویزان. لشکر ۲۵ کربلا با ۵ گردان از راست لشکر ۱۷ در تپه ۲۰۷ تا دامنه‌های شمالی قلاویزان. لشکر ۴۱ ثارالله با ۴ گردان از راست لشکر ۲۵ در شیب‌های شمالی تا شیار آبشور. لشکر ۲۷ محمد رسول الله با ۷ گردان از راست لشکر ۴۱ در شیار آبشور تا حاشیه دهلران – مهران. لشکر ۱۰ سیدالشهدا با ۶ گردان از جاده دهلران – مهران تا ساحل مسیر گاوی. مرحله دوم و سوم هم یگان‌هایی که در مرحله اول، به منزله احتیاط قرارگاه به شمار می‌آمدند. با حفظ آمادگی، باید در مرحله دوم و سوم نبرد، به اجرای مأموریت می‌پرداختند. این یگان‌ها عبارت بودند از لشکر ۵ نصر با ۴ گردان، تیپ امام حسن با ۵ گردان و تیپ ۲۱ امام رضا با ۴ گردان.
عملیات کربلای ۱ در ساعت ۲۳:۳۰ روز ۹ تیر ۱۳۶۵ با رمز یا اباالفضل‌العباس ادرکنی آغاز و عراقی‌ها از ضربه غافلگیر کننده بچه‌های لشکر ۱۷ در قلب دفاعی شأن گیج شدند. عملیات کاملاً موفق جلو می‌رفت و در بعضی محور‌ها جنگ سخت‌تر شده بود. روز دوم عملیات، مهران آزاد شد و در نهایت روز ۱۹ تیر با موفقیت به پایان رسید. عملیات کربلای یک در دو محور اصلی و فرعی اجرا شد. محور اصلی عملیات در امتداد جاده دهلران – مهران و در حد فاصل قلاویزان تا رودخانه گاوی با ۳۴ گردان پیاده، ۹ گردان ادوات و ۲ گردان زرهی اجرا شد. محور فرعی عملیات در امتداد جاده ایلام – مهران و در حد فاصل باغ کشاورزی تا رودخانه گاوی با یگان‌هایی از تیپ ۴ اجرا و سپس از روز دوم عملیات، یگان‌های محور فرعی به عنوان پشتیبانی محور اصلی، اقدام به تک کردند.
بر اساس طرح، قرار بود عملیات در سه مرحله اجرا شود؛ اما با دستیابی به موفقیت سریع در هر سه مرحله، عملیات به پنج مرحله افزایش یافت و با دستاوردی بیش از آنچه در طراحی عملیات پیش‌بینی‌شده بود، موفقیتی دیگر در تاریخ جنگ تحمیلی رقم خورد. آزادی مهران خستگی را از تن رزمنده‌ها بیرون برد. ایرانی‌ها تمام برنامه‌های فرماندهی عراق را از بین بردند. فرمانده عراقی می‌گفت: ما آمدیم خودمان را پیدا کنیم، دیدیم ایرانی‌ها جای ما را در مهران گرفته‌اند. پرچم ایران در حالی بر فراز مهران افراشته شد که هنوز جمله تاریخی صدام از بلندگوی رادیو بغداد شنیده می‌شد که مهران مهریه فاو است و گوینده رادیو ایران می‌گفت: پس ماهواره‌های جاسوسی ابرقدرت‌ها کجا هستند تا سوختن تجهیزات عراق را در شهر مهران ببینند؟!
نتایج عملیات:
طی این عملیات، منطقه‌ای به وسعت ۱۷۵ کیلومتر مربع از خاک ایران و نیز عراق شامل شهر مهران و روستاهای اطراف آن، جاده دهلران – مهران – ایران، ارتفاعات حساس و سرکوب قلاویزان و حمرین و نیز دو پاسگاه مرزی آزاد شد. هم چنین عقبه‌های دشمن از جمله شهرهای بدره و زرباطیه در دید و تیر قوای خودی قرار گرفت .
در این عملیات، ۱۲۱۰ نفر از نیروهای دشمن اسیر شدند.
مسئولیت گردان شهادت از لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله در عملیات کربلای ۱:
گردان شهادت به فرماندهی شهید صفرخانی و جانشینی مجید صبری به‌صورت گردان پیاده در عملیات کربلای یک (مهران سال ۱۳۶۵) انجام‌وظیفه کرد. صفرخانی در عملیات کربلای ۱ به درجۀ شهادت نائل آمد و مجید صبری مجروح می‌شود. بعد از شهادت صفرخانی به ترتیب آقایان نانکلی و عبدالرضا سرپرستی گردان را برعهده می‌گیرند و در عملیات پدافندی مهران انجام‌وظیفه می‌کنند.